W 2025 i 2026 roku najważniejsze dotacje na założenie działalności gospodarczej w Polsce to przede wszystkim: jednorazowe środki z powiatowych urzędów pracy (PUP), wsparcie z PFRON dla osób z niepełnosprawnościami, bezzwrotne wsparcie z Lokalnych Grup Działania (LGD) na obszarach wiejskich oraz konkursy unijne i KPO (m.in. przez PARP i programy regionalne). Ich dostępność i warunki różnią się w zależności od statusu wnioskodawcy (bezrobotny, osoba z niepełnosprawnością, mieszkaniec wsi, innowacyjny start‑up) oraz regionu, ale łączą je podobne wymagania: obowiązek prowadzenia firmy przez minimum 12 miesięcy, zakaz przeznaczania środków na cele prywatne i konieczność rozliczenia wydatków zgodnie z biznesplanem.

Główne źródła dotacji na start

W praktyce osoba zakładająca jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę najczęściej korzysta z trzech ścieżek: PUP, PFRON lub LGD (jeśli mieszka na wsi). Uzupełnieniem są dotacje z programów unijnych i KPO (np. instrumenty PARP, programy regionalne i konkursy branżowe), gdzie start‑up może formalnie powstać przy okazji realizacji projektu, choć wymagania są wyższe niż w „dotacji z urzędu pracy”.​

Najważniejsze programy na start działalności gospodarczej w 2025–2026 to m.in.:

• jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej z PUP,
• dotacja PFRON na rozpoczęcie działalności przez osoby z niepełnosprawnościami,
• bezzwrotne wsparcie LGD na założenie firmy na terenach wiejskich,
• wybrane konkursy z Funduszy Europejskich i KPO (np. ścieżki dla start‑upów innowacyjnych, cyfryzacja, zielona transformacja).​

Dotacja z Urzędu Pracy na rozpoczęcie działalności

Dotacja z PUP to klasyczne źródło kapitału na start firmy dla osób bezrobotnych, absolwentów CIS/KIS i opiekunów osób z niepełnosprawnościami, zarejestrowanych w urzędzie pracy. Jej maksymalna wysokość wynika z ustawy o promocji zatrudnienia i stanowi do sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia, czyli w 2025 r. realnie ok. 45–53 tys. zł (konkretna kwota zależy od GUS i regulaminu danego urzędu).​

Kluczowe warunki PUP:

• Status bezrobotnego (ew. inne dopuszczone kategorie) i brak działalności gospodarczej w określonym okresie przed złożeniem wniosku (najczęściej 12 miesięcy).​
• Brak zaległości wobec ZUS, US i brak prawomocnych wyroków za przestępstwa gospodarcze.​
• Złożenie wniosku z biznesplanem, kosztorysem i wskazaniem konkretnych zakupów (sprzęt, wyposażenie, towar początkowy, marketing, adaptacja lokalu).​

Dowiedz się czegoś więcej: Jakie są możliwe dotacje na firmę? Na założenie, rozwój, a może transformację energetyczną

Warunkiem bezzwrotności jest prowadzenie działalności gospodarczej zwykle przez minimum 12 miesięcy (bez zawieszeń), utrzymanie zakupionego majątku i niewydatkowanie środków na cele osobiste. Umowa przewiduje formę zabezpieczenia (poręczenie, weksel, blokada środków), a urząd ma najczęściej 30 dni na ocenę wniosku.​

Dotacja PFRON na rozpoczęcie działalności

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych finansuje rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej lub wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej przez osoby z orzeczoną niepełnosprawnością. 

Wysokość dotacji zależy od zadeklarowanego okresu prowadzenia działalności – przy deklaracji 12 miesięcy limit to ok. 6‑krotność przeciętnego wynagrodzenia, natomiast przy 24 miesiącach wsparcie może sięgać nawet 15‑krotności przeciętnego wynagrodzenia (ok. 120 tys. zł w 2025 r.).​

Warunki otrzymania dotacji PFRON:

• Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności, spełnienie kryteriów ustawowych i brak zaległości publicznoprawnych.​
• Złożenie wniosku w powiatowym centrum pomocy rodzinie / PUP (w zależności od organizacji w powiecie) z biznesplanem i planem wydatków.​
• Zobowiązanie do prowadzenia działalności przez zadeklarowany okres (najczęściej 12 lub 24 miesiące); naruszenie warunków skutkuje zwrotem dotacji.​

Dotacje z Lokalnych Grup Działania (LGD)

Dotacje LGD to bezzwrotne wsparcie na założenie i rozwój działalności na obszarach wiejskich oraz w małych miejscowościach, finansowane głównie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2023–2027.

Sprawdź też: Dotacje dla rozwijających się firm – na innowacje, eksport i cyfryzację

W 2025 roku na start firmy można uzyskać do 100 000 zł (zwykle w dwóch transzach: 80% po rejestracji działalności, 20% po rozliczeniu inwestycji), a na rozwój istniejącego przedsiębiorstwa nawet do 300 000 zł przy dofinansowaniu do 65–70% kosztów kwalifikowanych.​

Kluczowe założenia LGD:

• Beneficjent musi mieszkać lub zakładać firmę na obszarze działania danej LGD (gmina wiejska lub miejsko‑wiejska, małe miasto).​
• Wsparcie na start często wymaga deklaracji utworzenia i utrzymania określonej liczby miejsc pracy oraz realizacji lokalnych celów strategii (np. turystyka, usługi społeczne, ekologia).​
• Wypłata środków następuje zwykle po poniesieniu kosztów (refundacja), choć część LGD stosuje ryczałt w transzach.​

Dotacje unijne i KPO na start i rozwój

Oprócz dotacji typowo „na założenie działalności” funkcjonuje cały ekosystem programów unijnych i Krajowego Planu Odbudowy, z których mogą korzystać zarówno nowe, jak i rozwijające się firmy. Wsparcie obejmuje m.in. inwestycje w cyfryzację, automatyzację, innowacje, badania i rozwój, efektywność energetyczną oraz ekspansję zagraniczną, a część konkursów dopuszcza projekty start‑upów lub firm działających krócej niż 2 lata.​

Przykładowe typy konkursów 2025–2026:

• Konkursy PARP i programów regionalnych na cyfryzację, innowacje, zieloną transformację (dotacje do 60–80% kosztów kwalifikowanych, w zależności od wielkości firmy i regionu).​
• Kontynuacja sztandarowych konkursów B+R i innowacyjnych (np. „Ścieżka SMART”, które w 2026 r. nadal będą wspierać projekty rozwojowe firm).​
• Specjalne instrumenty dla start‑upów, np. granty na Eurogranty, promocję innowacyjnych MŚP czy wsparcie internacjonalizacji.​

Zasady rozliczania i ryzyka

Niezależnie od źródła, dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej są bezzwrotne pod warunkiem spełnienia warunków umowy. Najczęściej oznacza to: prowadzenie firmy przez minimalny okres (12–24 miesiące), nieprzenoszenie i nieodsprzedawanie zakupionego majątku, prowadzenie wymaganej dokumentacji księgowej i sprawozdawczej oraz terminowe złożenie sprawozdania końcowego.​

Przejrzyj też: Jakie programy wspierają inwestycje w OZE i poprawę efektywności energetycznej?

Ryzyko zwrotu środków pojawia się, gdy przedsiębiorca zamknie lub zawiesi firmę przed wymaganym terminem, wykorzysta dotację niezgodnie z biznesplanem lub nie udokumentuje wydatków fakturami i dowodami zapłaty. W praktyce kluczowe jest zaplanowanie wydatków przed złożeniem wniosku, weryfikacja lokalnych regulaminów oraz konsultacje z doradcą (np. w PUP, LGD lub punkcie konsultacyjnym Funduszy Europejskich).

Podsumowanie, czyli jak skutecznie pozyskać dotację na start firmy i dlaczego warto skorzystać z pomocy TISE?

W latach 2025–2026 masz realny dostęp do kilku sprawdzonych źródeł dotacji na założenie działalności gospodarczej – od środków z Urzędu Pracy, przez PFRON i LGD, po programy unijne i KPO. 

Każde z nich ma inne warunki, limity i zasady rozliczeń, ale łączy je jedno: kluczowe znaczenie ma dobrze przygotowany biznesplan, prawidłowy kosztorys i zgodność wydatków z regulaminem. 

Właśnie dlatego coraz więcej przedsiębiorców decyduje się na wsparcie TISE – instytucji, która pomaga ocenić, po które źródło sięgnąć, jak połączyć dotacje z finansowaniem zwrotnym i jak bezpiecznie przejść cały proces, od pomysłu po rozliczenie środków. Dzięki temu zmniejszasz ryzyko błędów, przyspieszasz decyzje i zwiększasz szansę na realny start biznesu bez stresu i kosztownych pomyłek.